మాజీ ప్రధాని డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ వయసు ఇప్పుడు 91 ఏళ్లు. మన్మోహన్ సింగ్ 33 ఏళ్ల పదవీకాలం తర్వాత ఏప్రిల్ 3న రాజ్యసభ నుంచి పదవీ విరమణ చేశారు. 1991లో నరసింహారావు నేతృత్వంలోని కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వంలో ఆర్థిక మంత్రిగా ఉన్న మన్మోహన్ సింగ్ భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో సరళీకరణ, ప్రైవేటీకరణ, ప్రపంచీకరణ విధానాలను ప్రవేశపెట్టారు.
2004 నుంచి 2014 వరకు దశాబ్దకాలం పాటు కాంగ్రెస్ నేతృత్వంలోని యునైటెడ్ ప్రోగ్రెసివ్ అలయన్స్ ప్రభుత్వానికి మన్మోహన్ సింగ్ ప్రధానమంత్రిగా ఉన్నారు. 2014లో మోదీ నేతృత్వంలో బీజేపీ అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత కూడా ఆయన రాజ్యసభ సభ్యుడిగా కొనసాగారు.
గత కొన్నాళ్లుగా వయోభారం కారణంగా ప్రజా కార్యక్రమాలకు దూరంగా ఉంటున్నారు. జనవరిలో ఢిల్లీలో జరిగిన తన కుమార్తె పుస్తకావిష్కరణ కార్యక్రమానికి ఆయన హాజరయ్యారు.
భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో పెను మార్పులు తీసుకురావడంలో మన్మోహన్ సింగ్ కీలక పాత్ర పోషించారు. ఆయన తీసుకొచ్చిన ఆర్థిక సంస్కరణలను వామపక్షాలు తీవ్రంగా విమర్శించాయి. అదే సమయంలో వామపక్షాల మద్దతుతో మొదటి యూపీఏ ప్రభుత్వం ఏర్పడింది.
యూపీఏ హయాంలో ఎన్నో స్వాగత పథకాలు తీసుకొచ్చారు. ముఖ్యంగా మహాత్మాగాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకాన్ని 100 రోజుల పనికి తీసుకొచ్చారు. నేటికీ గ్రామీణ ప్రజల ఆర్థికాభివృద్ధికి ఇది ఒక పథకం. కరోనా మహమ్మారితో సహా వివిధ సంక్షోభ సమయాల్లో గ్రామీణ ప్రజలను ఆదుకోవడం 100 కార్యక్రమం.
మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వ హయాంలో సమాచార హక్కు చట్టం (ఆర్టీఐ) రూపొందించబడింది. ప్రజాస్వామ్య దేశమైన భారత్‌లో సమాచార హక్కు చట్టం అమలులోకి రావడంతో అంతర్జాతీయ స్థాయిలో భారతదేశ ప్రతిష్టను పెంచింది. ఈ చట్టం వల్ల దేశం మొత్తం పాలనలో పారదర్శకత వచ్చింది. ఆర్టీఐ ద్వారా అనేక ప్రభుత్వ మోసాలు వెలుగులోకి రావడం గమనార్హం.
సామాన్య కుటుంబంలో పుట్టిన మన్మోహన్ సింగ్ చదువు ద్వారా ఎన్నో ఎత్తులను తాకారు. యూనివర్సిటీలో ఎకనామిక్స్ ప్రొఫెసర్ గా పనిచేసిన మన్మోహన్ సింగ్ కాంగ్రెస్ పార్టీలో చేరి దేశ ప్రధాని అయ్యారు. ఆయన పాలనలో ఆయన తీసుకొచ్చిన పథకాలు, సరళతతో సహా అనేక కారణాల వల్ల భారతదేశ ప్రజలు ఆయనను ఎప్పటికీ గుర్తుంచుకుంటారు.